De Lelie aan de Geerkade in Etten-Leur is nog steeds volop in bedrijf. Het kan niet anders of Van Gogh moet tijdens een wandeling van 'Etten' naar 'Leur' deze molen gezien hebben.
De molen “De Lelie” werd in 1801 gebouwd door een molenmaker uit Princenhage, n.l. Carolus Oomen. De molen werd ingericht als schorsmolen. Enkele jaren later werd de molen ook ingericht als korenmolen. Deze vernieuwe molen brandde echter al af in 1833. Er bleef slechts een uitgebrande ruïne over. Herbouw volgde in 1834 door de Leurse molenmaker Wouter van Rijmenam.
Zoals bij zovele andere molens het geval was, werd de molen aan het begin van de jaren twintig van de 20e eeuw onttakeld. De aandrijving door wind werd buiten bedrijf gesteld. In de overgebleven romp werd sindsdien een motormaalderij uitgeoefend. Op 20 januari 1937 werd de molen getroffen door brand. De brand ontstond toen de molenaar de ruwoliemotor in bedrijf wilde stellen. De combinatie van een brandende lamp en uitstromende benzine veroorzaakte een brand waardoor de gehele molen uitbrandde.
De stenen romp werd vervolgens in 1956 afgeknot, zodat slechts de onderste meters resteerden. In 1986 bracht de toenmalige burgemeester van Etten-Leur, de heer Houben een eventuele herbouw van de molen ter sprake naar aanleiding van een manifestatie.
De stichting Adriaan van Bergen, vernoemd naar de bekende schipper van het turfschip, die Breda in 1590 innam, benoemde vervolgens een commissie, genaamd "Herbouw molen De Lelie". Hierna startte een fondsenwerving, waarbij eigenaar Augustijn het startkapitaal leverde.
In 1993 werd begonnen met de eerste fase van de herbouw, waarbij de maalderij, die onderin de molen aanwezig was, werd verwijderd. Het herstel van de onderbouw kwam in 1994 gereed. Ook werden enkele onderdelen verkregen van de afgebroken molen van Kladde.
De volgende fase betrof de bouw van de romp, die in 1995 gereed kwam, waarna een noodkap werd geplaatst. De molentechnische zaken werden verzorgd door de molenmakers Gebrs. Straver uit Almkerk. De eerste onderdelen van het gaande werk waren in 1996 klaar.
De gehele herbouw kwam in 1998 gereed. Burgemeester Houben, inmiddels Commissaris van de Koningin van Noord-Brabant verrichtte nog in hetzelfde jaar de officiële opening. De totale herbouw kostte ongeveer 1,5 miljoen gulden. De molen is inmiddels in gebruik als korenmolen en in het weekend in bedrijf en te bezichtigen. De lelie is sinds 2028 een gemeentelijk monument.
Iedereen is van harte welkom in de molen. Elke woensdag en zaterdag tussen 12.00 en 16.00 uur of op afspraak. De molenwinkel is open en er zijn ook ontvangsten en rondleidingen van kleine groepen mogelijk (vooraf even aanmelden is verstandig).
De Lelie
Geerkade 45, 4871 CK Etten-Leur
info@korenmolendelelie.nl
06-15526452