Schuin tegenover drie van de vijf Van Gogh monumenten (de Van Gogh Kerk, de voormalige 'kosterswoning' en Het Oude Raadhuis) staat een heel bijzondere boom, een unieke boom: de Moeierboom. Vincent van Gogh zag de boom hier staan en de boom zag Vincent hier rondslenteren. De majestueuze linde is omstreeks 1675 geplant en al ruim 345 jaar een plek voor verbinding en ontmoeting. Een plek waar Vincent van Gogh altijd naar op zoek was.
De Moeierboom werd afgelopen jaar vanuit Brabant genomineerd voor de verkiezing Boom van het Jaar, een initiatief van SBNL Natuurfonds. In oktober won de markante boom in hartje centrum de nationale verkiezing en nam in februari 2021 namens Nederland deel aan de Europese verkiezing Tree of the Year. De boom behaalde 34.244 stemmen. Dat bleek goed voor een zesde plaats. Er namen 14 landen deel.
Gedurende de jaren dat de familie Van Gogh in Etten woonde (1875-1882) had de Moeierboom al een flinke omvang. Vincent passeerde de linde vaak. Hij woonde immers om de hoek. Maar heeft hij de boom getekend of niet? Dat weten we niet zeker. Een aantal van zijn tekeningen is namelijk verloren gegaan. Maar de boom moet zeker indruk op hem gemaakt hebben. Toen hij een paar jaar na zijn vertrek uit Etten in Zweelo (Drenthe) kwam, zag hij een enigszins vergelijkbaar exemplaar. De overeenkomsten zijn frappant.
Frans Kapteijns, 'de populairste boswachter van Brabant en van social media', is niet alleen ambassadeur voor het Van Gogh Nationaal Park, maar ook voor de Moeierboom. Zijn grootste passie is de natuur en alles wat zich daarin bevindt. Maar wat doet een boswachter in hartje centrum Etten-Leur, onder de Moeierboom?
"Ik ben een liefhebber van lindebomen. En zeker van dit prachtexemplaar. Met open arme ontvangt de Moeierboom, als een moeder, haar gasten."Frans is een trotse Brabander. "Dat komt ook omdat deze Moeierboom alweer de derde Brabantse boom is die mee gaat dingen naar de Europese titel Tree of Year. En zij is zeker een zeer goede kandidaat!
De Moeierboom is een grootbladige lindeboom, ook wel zomerlinde genoemd, maar elk seizoen sluit zij menig Brabander in haar hart. Het is een ideaal rustpunt bij ommetjes, grote wandelingen en fietstochten. Met open arme ontvangt de Moeierboom, als een moeder, haar gasten. Je kunt als gast heerlijk genieten onder haar weids uitgestrekte armen en een groot deel van het jaar biedt zij een heerlijke schaduw."
In de Keltische boomhoroscoop staan volgens Frans de lindenbomen bekend als dromers met een grote fantasie. "Daarnaast staat beschreven, dat ze aanzetten tot nieuwe ideeën door hun idealistische en inspirerende aard. Bij de Germanen eerden ze lindebomen als tussenstation naar de goden en dat waren niet de minste. Freya, godin van de liefde en vruchtbaarheid, was er een van en als je naar de bladeren kijkt, zie heel duidelijk dat die hartvormig zijn. Naast deze godin waren er ook nog Minerva en Venus en over die laatste hebben de meeste mensen de wildste fantasieën."
Maar ook in Brabant heeft de lindeboom een goede status. "Op menig markt stonden of staan ze nog steeds. Er werd voorheen recht onder gesproken, zoals in Etten-Leur, waar vermoedelijk op die plek een vierschaar, openlucht rechtbank, was. Tevens zie je onder lindebomen vaak banken staan. Alle dorpse verhalen, vol fantasie, kwamen en komen daaronder los. Als de Moeierboom van Etten-Leur kon spreken, zouden we de lokale geschiedenis misschien zelfs moeten herschrijven."
Frans zet zich met hart en ziel in om de Moeierboom onder de aandacht te brengen en iedereen bewust te maken op het belang van zo'n groene parel in een stadshart. Bedankt Frans!
Vincent van Gogh tekende en schilderde honderden bomen. Knotwilgen langs plattelandswegen, platanen in stadsparken, bomen in wintertooi en bloeiende amandelbomen die een nieuw begin aankondigen. Hij ontwikkelde zijn fascinatie voor bomen al op jonge leeftijd.
“Als ik buiten werk dan is ’t om boomstudies te maken doch eigentlijk de boomen beschouwende alsof ’t figuren waren. Ik bedoel, ze vooral beschouwende met het oog op den contour, de proportie & hoe ze in elkaar zitten.”
(Vincent aan Theo van Gogh, Etten, oktober 1881).
